Wie wonen er?
5. Wie zijn de inwoners?
Akoon is dus een van de zeven dorpen van het eiland Nusalaut.
Het aantal inwoners van Akoon was in 2016 ongeveer 700.
Hieronder zie je een tabel met gegevens over het aantal inwoners per dorp van Nusalaut.
Akoon komt qua aantal inwoners op de derde plaats, terwijl zowel Titawaai als Ameth ruim tweemaal zoveel inwoners hebben.
In de publicatie “Kecamatan NUSALAUT DALAM ANGKA Nusalaut Subdistrict in Figures 2017” van de Indonesische overheid staan de meest recente cijfers die we hier gebruiken.
Afbeelding: Bevolking van Nusalaut per dorp 2016
Er wonen iets meer vrouwen dan mannen in Akoon.
De geloofsovertuiging van de eilandbewoners in de zeven dorpen is vrijwel 100% christelijk.
Zie onderstaande tabel. (Opgemerkt moet worden dat in de tabel een duidelijke typefout zit bij Ameth, waar 5531 als aantal christenen staat, dit moet natuurlijk 1531 zijn.)
Afbeelding: Geloofsovertuiging per dorp van Nusalaut 2016
Zoals in de Molukken in bijna alle dorpen het geval is, wonen in elk dorp een aantal clans of soa's, waarbij elke soa bestaat uit een aantal families (rumah's of warga's). Aan de namen van de families herken je dan ook vaak het dorp van herkomst, maar pas wel op!
Dezelfde familienamen kunnen in meerdere dorpen voorkomen!
De Teun-namen van de dorpen op Nusalaut en de Mata Rumah van Akoon
(Bron: "Asalku", het boek van onze kumpulan over de geschiedenis van Akoon.
Wat is een Teun?
Iedere negorij heeft een Teun. Hiermee wordt de centrale plaats bedoeld die kern vormt van een zuiver bloedgemeenschappelijke “hena” en latere familie of rumah tua met haar orang tua als hoofd.
Een eenduidige betekenis van het begrip kan niet worden gegeven.
Wat is een Teun?
Iedere negorij heeft een Teun. Hiermee wordt de centrale plaats bedoeld die kern vormt van een zuiver bloedgemeenschappelijke “hena” en latere familie of rumah tua met haar orang tua als hoofd.
Een eenduidige betekenis van het begrip kan niet worden gegeven.
Men gebruikt het begrip in de betekenis van huis, geslacht, stam, familie of hena.
Het geeft in ieder geval de oorsprong of de hoedanigheid van een hena of rumah tua aan. Ieder hena, negorij of rumah tua draagt een eigen teun-naam, die verwijst naar de herkomst of een roemruchtig feit uit de oudste geschiedenis van die hena of familie. Men zou het dus kunnen vergelijken met een wapenspreuk van een hena, negorij of rumah tua.
Het geeft in ieder geval de oorsprong of de hoedanigheid van een hena of rumah tua aan. Ieder hena, negorij of rumah tua draagt een eigen teun-naam, die verwijst naar de herkomst of een roemruchtig feit uit de oudste geschiedenis van die hena of familie. Men zou het dus kunnen vergelijken met een wapenspreuk van een hena, negorij of rumah tua.
Uit een onderzoek van de heer Manusama, Z.J., is gebleken dat Teun (ere-)titel betekent, die gegeven werd aan bijvoorbeeld:
- Personen, stammen en volken naar aanleiding van hun eigenschappen of gebeurtenissen waarin zij een belangrijke rol hebben gespeeld of om hun herkomst aan te duiden.
- Negorijen en plekken in verband met gebeurtenissen, die zich daar hebben afgespeeld en in het bijzonder aan de negorij´s wegens bepaalde eigenschappen van hun gemeenschappen of om reden van de stichting aan te geven.
- Functies, om de taak te omschrijven, die daaraan verbonden was of om reden aan te geven, waarom de titel werd gegeven.
- Voorwerpen, bijvoorbeeld wapens, vanwege de bewezen diensten aan de eigenaar daarvan.
De Teun wordt volgens overleveringen gebruikt bij een ontmoeting tussen hetzij hena´s hetzij rumah-tua´s.
De Rumah tua wordt ook wel de Mata rumah genoemd.
Bij belangrijke officiële gelegenheden spreken de leden van de Mata rumah elkaar aan met de naam van de Teun.
De Teun-namen van de negorijen (dorpen) op het eiland Nusalaut
De Teun-namen van de negorijen (dorpen) op het eiland Nusalaut
Titawae heeft de teunnaam Lesi Nusa Lesi Mua Amalatu.
Lesi = meer dan te over, de hoogste (figuurlijke betekenis); Nusa = eiland; Lesi Mua = meer dan zeven; Amalatu = radja of vorst.
De teunnaam betekent dus dat Titawae als negorij de belangrijkste, de hoogste is van de zeven negorij´s op Nusalaut.
Ameth heeft de teunnaam Sama Suru Amalatu.
Sama = vanwege; Suru = bevelen, bevel.
De negorij Ameth ontvangt bevelen vanwege de Amalatu, de vorst van Titawaai.
Akoon heeft de teunnaam Tou Nusa Hata Lepu.
Tou = naar boven of omhoog gaan; Hata = ordenen; Lepu = heel veel.
De teunnaam wil zeggen dat de patih van Akoon de negorij met veel zielen wilde ordenen.
Abubu heeft de teunnaam Kakerisa Amapatty.
Kake = tegenwerken of tegenspreken; Risa = oorlog.
Met andere woorden de patih is steeds bereid te strijden voor een stuk gebied.
Nalahia heeft de teunnaam Risa Pori Hena Latu.
Pori = zoekt overal strijd, doch vindt dit niet; Hena = negorij met vele mensen
Leinitu heeft de teunnaam Hena Siwa Hata Lepu.
Siwa = negen
Met andere woorden een negorij met een Siwa–structuur.
Sila heeft als teunnaam Hata Lepu Pei Wae.
Pei = kant, zijde of rand; wae = water, zee.
Met andere worden een negorij met een structuur langs de zee
In vroegere tijden waren er, volgens de overleveringen, op het eiland Nusalaut twee vorsten en vijf hoofden, nl. de latu´s van Titawae en Ameth en de vijf patih's van de andere negorijen.
De soa’s van Akoon
De negeri Akoon heeft vijf soa’s (wijken) of zoals onze voorouders dat vroeger zeiden vijf rivieren.
Lesi = meer dan te over, de hoogste (figuurlijke betekenis); Nusa = eiland; Lesi Mua = meer dan zeven; Amalatu = radja of vorst.
De teunnaam betekent dus dat Titawae als negorij de belangrijkste, de hoogste is van de zeven negorij´s op Nusalaut.
Ameth heeft de teunnaam Sama Suru Amalatu.
Sama = vanwege; Suru = bevelen, bevel.
De negorij Ameth ontvangt bevelen vanwege de Amalatu, de vorst van Titawaai.
Akoon heeft de teunnaam Tou Nusa Hata Lepu.
Tou = naar boven of omhoog gaan; Hata = ordenen; Lepu = heel veel.
De teunnaam wil zeggen dat de patih van Akoon de negorij met veel zielen wilde ordenen.
Abubu heeft de teunnaam Kakerisa Amapatty.
Kake = tegenwerken of tegenspreken; Risa = oorlog.
Met andere woorden de patih is steeds bereid te strijden voor een stuk gebied.
Nalahia heeft de teunnaam Risa Pori Hena Latu.
Pori = zoekt overal strijd, doch vindt dit niet; Hena = negorij met vele mensen
Leinitu heeft de teunnaam Hena Siwa Hata Lepu.
Siwa = negen
Met andere woorden een negorij met een Siwa–structuur.
Sila heeft als teunnaam Hata Lepu Pei Wae.
Pei = kant, zijde of rand; wae = water, zee.
Met andere worden een negorij met een structuur langs de zee
In vroegere tijden waren er, volgens de overleveringen, op het eiland Nusalaut twee vorsten en vijf hoofden, nl. de latu´s van Titawae en Ameth en de vijf patih's van de andere negorijen.
De soa’s van Akoon
De negeri Akoon heeft vijf soa’s (wijken) of zoals onze voorouders dat vroeger zeiden vijf rivieren.
Wij dienen de regelgevingen op te volgen want dit is een nalatenschap van onze voorouders voor ons, onze kinderen en kleinkinderen afkomstig uit onze geliefde Akoon /Tounusa Hatalepu.
Hieronder de namen van de vijf Soa’s van Akoon en de bijbehorende familienamen.
Hieronder de namen van de vijf Soa’s van Akoon en de bijbehorende familienamen.
Heb jij je wortels in Akoon, dan kun je die hier verkennen!
Afbeelding: Soa’s en bijbehorende familienamen van Akoon.
De huidige bewoners van het dorp Akoon behoren nog steeds vrijwel allemaal tot deze 5 soa's.
Ook wordt het dorpshoofd (bapak radja) altijd uit een deze soa's of clans gekozen.
De huidige bapak radja is meneer (tuan) Alex Tahapary.