Duurzame octopusvisserij - akoon.nl

In november 2021 ontvingen we via Facebook een prachtige film over de octopusvangst in Akoon.

Deze film introduceren we hier graag aan onze bezoekers van de website. Na de introductie hieronder, ziet u de link naar de film op ons YouTube-kanaal Akoon.nl

De titel van de film is Laut Adat Negeri Akoon, met als ondertitel: Cerita Perikanan Gurita. We vertalen dit hier in De zee van het Adat-dorp Akoon, en de ondertitel in Een verhaal over de octopusvangst.

De film is een documentaire over het project van de Stichting Baileo Maluku in Ambon, dat als doel had de duurzame vangst van de octopus rond Akoon te bevorderen.

Centraal in dit project staat een benadering waarbij gebruik wordt gemaakt van het traditionele adat-instrument Sasi (vangst- of oogstverbod of gebiedsverbod)

Dit instrument wordt ingezet door de dorpsgemeenschap via de leiding van de Bapak Raja (dorpshoofd) en de Saniri (dorpsbestuur), die in samenwerking met de plaatselijke overheid, regelgeving opstelt en die regelgeving invoert en bewaakt met behulp van de Kewang. (milieubeschermers vanuit de adat), waarbij elke Soa (clan), een kewang levert.

De voorzitter van de saniri, stelt eerst zichzelf voor en vertelt dan over de Saniri.
Daarna somt hij de middelen van bestaan en bronnen van inkomsten op van Akoon, zowel op het land als uit de zee.

Ook geeft hij aan dat de visvangst dringend beschermd moest worden tegen destructieve visserij, die het gebruik van explosieven niet schuwde en daarmee ook de kwetsbare koraalriffen vernielde. Dat is nu aan banden gelegd door de overheid.

De visvangst in de kustwateren van Akoon, zo vervolgt hij, gebeurt al eeuwenlang op dezelfde wijze, men vangt zoveel men wil, op momenten dat de vis, zeevrucht of plant te vangen of te vinden is.

Dat geldt ook voor de octopus in de kustwateren, die overvloedige vangsten mogelijk maakt. De voorzitter van de Saniri geeft aan dat er eigenlijk wel regelgeving nodig is om ook voor de toekomst de vangst te garanderen.

Misschien moeten we de jonge exemplaren niet vangen, zo oppert hij, maar alleen de grote vissen.

Daarna komt Tin Tahapary aan het woord, vissersvrouw uit Akoon, die vertelt wanneer er op octopus kan worden gevist in de kustwateren.
Gewoonlijk is dat van oktober to december, maar soms ook nog in januari tot februari. Ze vangst de octopus bij eb met een dunne speer.

Daarna zien we Mey Tahapary uit Akoon in de rol van teller, die voor het project gegevens verzamelt over de octopusvangst. Daarbij wordt de hoeveelheid die gevangen is vastgelegd en ook de grootte en het gewicht van elke vangst.

Ze vertelt dat er in het begin maar weinig vissers meededen, maar nadat er beter was uitgelegd waarom gegevens belangrijk zijn voor het op peil houden van de octopusvangst, deden er uiteindelijk ongeveer 50 vissers, mannen en vrouwen, mee.

De gegevens werden een jaar lang bijgehouden van januari 2019 tot en met december 2020.

Dan komt Danus Tahapary, het hoofd van de Kewang, aan het woord.

Hij vertelt dat de Kewang van Akoon zeven leden telt, uit elke Soa een. Ook vertelt hij dat het hun taak is om toe te zien op de Sasi-regels, zowel op land als op zee. Op zee wordt tweemaal per week gepatrouilleerd, om  te voorkomen dat vreemden van buiten Akoon, de regels overtreden.

De kewang is er alleen ter beveiliging, hij mag zelf geen sancties opleggen. Als iemand de regels overtreedt brengt de kewang deze persoon naar de plaatselijke overheid en die neemt het dan over.

Daarna komt Alexander Tahapary, toenmalige raja van Akoon, aan het woord.
Hij legt de nadruk op de noodzaak van regelgeving voor het behoud van de octopusvangst als duurzame bron van inkomsten voor de bevolking van Akoon.
Hij vertelt dat de Sasi als instrument van de adat, daarvoor weliswaar geschikt is, maar dat sasi aan het verdwijnen was, omdat de provinciale en regionale overheid zelf allerlei wetten en voorschriften gingen invoeren.

Na een serie prachtige beelden van Akoon vanuit de lucht en spelende kinderen op straat komt de voorzitter van de saniri opnieuw aan het woord.
Hij vertelt dat hij er vertrouwen in heeft, dat bij de Saniri en de dorpsoverheid, door goede onderlinge samenwerking, een sterk dorpsbestuur kunnen vormen, het beheer over de duurzame octopusvangst in goede handen is.

Ook spreekt hij de wens uit dat het vele werk dat in het project is verricht vrucht zal dragen en het welzijn van de dorpsgemeenschap er door zal worden vergroot.

Als laatste komt Danus Tahapary nog een keer aan het woord. Hij spreekt de wens uit de het beschermen van de visvangst en het bewaken van de regels niet tevergeefs mag zijn. Hij wijst er op dat de voorouders dit ook al deden en het hebben overgedragen aan de huidige generatie. Die moet het op haar beurt overdragen aan toekomstige generaties.

En die toekomstige generaties komen prachtig in beeld met de spelende kinderen waarmee de film eindigt.

De film werd in opdracht van de betrokken organisaties, de Stichting Baileo Maluku, Blue Ventures en Pesisir Lestiary gemaakt door het KELE-project

Het project kwam tot stand via subsidie van het CEPF. Deze afkorting staat voor Critical Ecosystem Partnership Fund  

Dit inktvisproject in Akoon staat niet op zichzelf, maar vormt onderdeel van vele projecten die wereldwijd worden uitgevoerd om inheemse volkeren toe te rusten tot duurzaam beheer van hun natuurlijke hulpbronnen, daarbij gebruik makend van hun eigen kennis en rechtsvormen, die vanuit eeuwenlange ervaring is opgebouwd en deel uitmaakt van de cultuur van de gemeenschap.

Hier kunt u de film Laut Adat Negeri Akoon bekijken , met als ondertitel Cerita Perikanan Gurita.

Voor wie nog meer wil weten en lezen over de organisaties die in de provincie Maluku betrokken zijn bij deze projecten, bieden we hier de volgende artikelen aan: